Bij een douane-actie op de internationale luchthaven bij Buenos Aires is onlangs zo’n tachtig kilo cocaïne aangetroffen in het ruim van een vliegtuig dat vloog voor Martinair Holland. Drie Nederlanders zijn aangehouden. In dit geval zijn dat de piloten. De vraag is of ze er iets mee te maken hebben, maar dat ter zijde.
Ik dacht aan meneer Venitiaan uit Rotterdam, die de vijftig al was gepasseerd toen werd geconstateerd dat hij een verstandelijke beperking heeft. Hij had twintig jaar vastgezeten vanwege smokkel, waarvan tien jaar in Brazilië. Daar zat hij in een ruimte – een kooi – met zo’n vijftig medegevangenen. Hij werd gemarteld, bewakers trokken zijn tanden eruit. Bij een opstand sneden rivaliserende bendeleden elkaar het hoofd eraf.
Nooit hebben de instanties van goede wil opgemerkt dat meneer Venitiaan de wereld niet begreep. De leraren op school, de huisarts, jeugdzorg, advocaten, politie, reclassering, niemand. Wel uiteraard de groep van kwade wil. Ze presenteerden mooie praatjes over kleine klusjes en een gratis reisje buitenland. Arm op de schouder, pilsje erbij, want meneer Venitiaan was hun vriend.
Ruim een derde van de delinquenten heeft een verstandelijke beperking, blijkt uit onderzoek van het Ministerie van Justitie. In 2017 heeft de gemeente Rotterdam daarom gevangenen vrijwillig een test laten doen om in te schatten in hoeverre ze na vrijlating hulp nodig hebben. Meneer Venitiaan was een van hen. Hij is nu onder de hoede van Nihat Kahvechi, begeleider van zorgorganisatie Middin.
Nihat Kahvechi is er voor meneer Ventiaan. Een woning, een inkomen, kleding, de voedselbank, alles is geregeld. En als Nihat Kahvechi iets vertelt of uitlegt, kijkt en luistert hij tegelijkertijd, en schat hij in of meneer Venitiaan het begrepen heeft. Eigenlijk heel normaal. En toch is het in het leven van meneer Venitiaan vijftig jaar lang niet gebeurd. Althans, niet door de instanties van goede wil.